ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΔΟΜΕΝΙΚΟΥ

Η επαρχία μας είναι η βορειότερη και μια από τις πέντε του Νομού Λάρισας.

Ο Νομός Λάρισας σχηματίστηκε το 1882 με νόμο του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Η έκτασή του είναι 5.381τ.χλμ. και συνορεύει στα βόρεια με τους Νομούς Πιερίας και Κοζάνης, στα δυτικά με τους Νομούς Γρεβενών, Τρικάλων και Καρδίτσας, στα νότια με το Νομό Μαγνησίας και στα ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος σε μήκος 70χλμ. Το 48% της έκτασής του καλύπτει πεδιάδα, η οποία διαμορφώθηκε σε μία περίοδο 210.000-45.000 χρόνων. Εντυπωσιακοί είναι οι ορεινοί όγκοι που περιβάλλουν το νομό, όπως τα όρη Καμβούνια, το Τίτανον, ο Όλυμπος, ο Κάτω Όλυμπος, η Όσσα, το Μαυροβούνι, το Φυλλήιο, το Χαλκοδόνιο ή Κυνός Κεφαλαί, το Ναρθάκι ή Κασσιδιάρης, το Τιτάνιο ή Δοβρούτσι και η Οξυά. Το νομό διατρέχει ο ποταμός Πηνειός, ο οποίος πηγάζει από την Πίνδο και διασχίζει όλη τη Θεσσαλία εκβάλλοντας στο Αιγαίο πέλαγος και στη θέση Στόμιο (Τσάγεζι), όπου σχηματίζει μικρό δέλτα. Η αρχαία μυθολογία λέει πως ο Πηνειός [ο Όμηρος τον ονόμαζε αργυροδίνη(= με δίνες που ασήμιζαν) και δινήεντα (= με πολλές δίνες)] ήταν γιος του Ωκεανού και της Τιθύος και πατέρας της νύμφης Δάφνης, ιέρειας της Μητέρας Γης. Ο Πηνειός ήταν ο πατέρας του βασιλιά των Λαπιθών (θεσσαλική φυλή) Υψέα.

Η διοικητική διαίρεση του νομού περιλαμβάνει 28 δήμους και τρεις κοινότητες, όπως αυτοί προέκυψαν από την εφαρμογή του νόμου Καποδίστρια, και είναι οι εξής:

• Δήμος Αγιάς, έδρα Αγιά, 4.014 κάτοικοι
• Δήμος Αμπελώνα, έδρα Αμπελώνας, 8.545 κάτοικοι
• Δήμος Αντιχασίων, έδρα Κρανέα, 4.335 κάτοικοι
• Δήμος Αρμενίου, έδρα Αρμένιο, 2.626 κάτοικοι
• Δήμος Γιάννουλης, έδρα Γιάννουλη, 6.327 κάτοικοι
• Δήμος Γόννων, έδρα Γόννοι, 3.622 κάτοικοι
• Δήμος Ελασσόνας, έδρα Ελασσόνα, 15.637 κάτοικοι
• Δήμος Ενιππέα, έδρα Μεγάλο Ευύδριο, 4.838 κάτοικοι
• Δήμος Ευρυμενών, έδρα Στόμιο, 2.359 κάτοικοι
• Δήμος Κάτω Ολύμπου, έδρα Πυργετός, 4.753 κάτοικοι
• Δήμος Κιλελέρ, έδρα Κιλελέρ, 3.096 κάτοικοι
• Δήμος Κοιλάδας, έδρα Κοιλάδα, 3.514 κάτοικοι
• Δήμος Κραννώνος, έδρα Αγιοι Ανάργυροι, 3.275 κάτοικοι
• Δήμος Λακέρειας, έδρα Δήμητρα, 2.109 κάτοικοι
• Δήμος Λάρισας, έδρα Λάρισα, 114.334 κάτοικοι, πρωτεύουσα του νομού
• Δήμος Λιβαδίου, έδρα Λιβάδι, 3.378 κάτοικοι
• Δήμος Μακρυχωρίου, έδρα Μακρυχώρι, 3.004 κάτοικοι
• Δήμος Μελιβοίας, έδρα Σωτηρίτσα, 3.278 κάτοικοι
• Δήμος Ναρθακίου, έδρα το Ναρθάκι, 2.822 κάτοικοι
• Δήμος Νέσσωνα, έδρα Συκούριο, 5.588 κάτοικοι
• Δήμος Νικαίας, έδρα Νίκαια, 6.863 κάτοικοι
• Δήμος Ολύμπου, έδρα Καλλιθέα, 4.410 κάτοικοι
• Δήμος Πλατυκάμπου, έδρα Πλατύκαμπος, 8.203 κάτοικοι
• Δήμος Πολυδάμαντα, έδρα Βαμβακού, 6.470 κάτοικοι
• Δήμος Ποταμιάς, έδρα Βλαχογιάννιο, 5451 κάτοικοι
• Δήμος Σαρανταπόρου, έδρα Σαραντάπορο, 3.946 κάτοικοι
• Δήμος Τυρνάβου, έδρα Τύρναβος, 16.923 κάτοικοι
• Δήμος Φαρσάλων, έδρα Φάρσαλα, 9.464 κάτοικοι
• Κοινότητα Αμπελακίων, έδρα Αμπελάκια, 554 κάτοικοι
• Κοινότητα Βερδικούσης, έδρα Βερδικούσα, 2.974 κάτοικοι
• Κοινότητα Καρυάς, έδρα Καρυά, 1.351 κάτοικοι
  
   

Λίγη ιστορία

Η πρώτη εμφάνιση ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιοχή έγινε την Κατώτερη Παλαιολιθική Εποχή, δηλαδή 400.000-200.000 χρόνια πριν. Το 1958 εντοπίστηκαν στην περιοχή εργαλεία και απολιθωμένα οστά ζώων της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής, δηλαδή 60.000-30.000 χρόνων πριν. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λάρισας εκτίθεται ένας απολιθωμένος χαυλιόδοντας. Εντοπίστηκαν επίσης οικισμοί της Νεολιθικής Εποχής (6500-3200 π.Χ.), καθώς και οικισμοί και τάφοι της Εποχής του Χαλκού (3200-1000 π.Χ.). Στους ιστορικούς χρόνους (11ος αι.-4ος αι.π.Χ.) και συγκεκριμένα μετά το 1.200 π.Χ., οι Θεσσαλοί κατεβαίνουν από την Ήπειρο και εγκαθίστανται στην πεδιάδα της Λάρισας. Οι Μάγνητες (κλάδος των Μακεδόνων) εγκαθίστανται στο Πήλιο, τον ανατολικό Κίσσαβο και το Μαυροβούνι, ενώ οι Περραιβοί εξαπλώνονται στην περιοχή της σημερινής Ελασσόνας και του Τυρνάβου. Στους αρχαϊκούς χρόνους (7ος-4ος αι.π.Χ.), η πεδινή Θεσσαλία διαιρείται σε τέσσερα διαμερίσματα (τετραρχίες, τετράδες ή μοίρες), τα οποία ονομάστηκαν Πελασγιώτις, Εστιαιώτις, Θεσσαλιώτις και Φθιώτις. Οι ονομασίες αντιστοιχούν στις σημερινές της Λάρισας, των Τρικάλων, της Καρδίτσας και των Φαρσάλων. Τον 6ο και τον 5ο αι. π.Χ. γίνεται νομισματική και πολιτική ένωση των τεσσάρων φυλετικών κρατών της Θεσσαλίας και η Λάρισα γίνεται η έδρα, έχοντας πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ένωση αυτή είναι έργο του Αλεύα του Πυρρού (μυθικού βασιλιά των Θεσσαλών και γενάρχη των Λαρισαίων Αλευαδών). Οι Θεσσαλοί κατείχαν την πρώτη θέση στη Δελφική Αμφικτιονία (η αμφικτιονία ήταν υπεύθυνη για την προστασία του μαντείου των Δελφών και αποτελούνταν από αντιπροσωπείες των πανάρχαιων ελληνικών φυλών -Δωριαίων, Ιώνων, Λοκρών, Μαγνήτων, Θεσσαλών, Αχαιών κ.λπ.) με ανώτατο άρχοντα (ή βασιλέα ή ταγό) τον Αλευάδη Ευρύλοχο. Το 364 π.Χ. συγκροτείται ομόσπονδο κράτος από τις θεσσαλικές πόλεις, το λεγόμενο "Κοινό των Θεσσαλών". Το 357 π.Χ. στη Θεσσαλία εισβάλλει ο Φίλιππος ο Β΄ και αρχίζει η μακεδονική κυριαρχία μέχρι το 197 π.Χ. οπότε την αντικαθιστά η ρωμαϊκή, μετά την ήττα του Φίλιππου του Ε΄ από τον Τίτο Φλαμινίνο. Θα ακολουθήσουν οι Βυζαντινοί και μετά οι Τούρκοι, που το 1424 κυριαρχούν σε όλη τη Θεσσαλία. Το 1881 το μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας ενσωματώνεται στο Ελληνικό Κράτος.

Πληροφοριακό και φωτογραφικό υλικό:
• "Οδηγός Νομού Λάρισας", εκδόσεις ΤΕΔΚ Λαρίσης, 1998
• "Τουριστικός Οδηγός Νομού Λάρισας", εκδόσεις ΑΝΕΛ ΑΕ, παράρτημα Τεμπών-Κισσάβου
• Φυλλάδιο Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Σαρανταπόρου
Το πιο πάνω υλικό εστάλη από την ΤΕΔΚ Λαρίσης
• Δήμος Λακέρειας
• Οδηγός "ΔΙΑΚΟΠΕΣ 2001"
• "Μεγάλο Οδοιπορικό στην Ελλάδα" του Χ.Κουγιουμτζέλη, εκδόσεις Πύρινος Κόσμος 1993
 

Οι παραπάνω πληροφορίες αντλήθηκαν από το δικτυακό τόπο www.in.gr

Ο νομός Λάρισας

Η Τσαριτσάνη

Το Λιβάδι